Nooit meer een cd opzetten

U weet misschien niet dat u er behoefte aan heeft, maar uw cd-collectie digitaliseren en afspelen vanaf een harde schijf, is een luxe die u nooit meer wilt missen als u er eenmaal van heeft geproefd.

1. De verleiding
Ik mocht mezelf verwennen. De woonkamer moest opnieuw worden ingericht wegens chronisch ruimtegebrek. Bijna elke vierkante meter was bezet of dubbelbezet. Mijn oudste dochter (2 jaar oud) had een eigen bureautje en speelgoedkast gekregen en de jongste (8 weken oud) eiste met haar box de resterende ruimte op. Iets moest weg. De boekenkast? De tv?
‘De piano’, zei ik tegen mijn geliefde. ‘Daar speel je hoogstens een keer per maand op.’
‘Onbespreekbaar’, antwoordde ze op een toon die elke tegenspraak ondenkbaar maakte.
‘De cd-kast kan weg. Ik kan alle cd’s op een harde schijf zetten. Het schijnt dat er apparaten zijn waarmee je de digitale bestanden gewoon via je stereoinstallatie kunt afspelen. De cd’s kunnen daarna weg.’
Een wereld vol mogelijkheden opbaarde zich. De afgelopen jaren waren alle grote aankopen vooral functioneel voor ons nieuwe huis geweest, variërend van eettafels tot commodes. Maar nu kon ik – eindelijk – iets moois en duurs voor mijzelf kopen. En het goede nieuws was: het mocht wat kosten. Ik had een bewogen jaar achter de rug. Mijn jaarcontract bij een dagblad werd door de kredietcrisis niet verlengd en na drie maanden doelloos ronddolen met een ww-uitkering, had ik mijn freelance praktijk met hard werken weer florerend weten te maken. Ingeteerde spaartegoeden waren aangevuld. Dit was mijn kans: ik mocht mezelf verwennen.

2. Het bos in
Op een zaterdagmiddag – kinderen bij opa en oma, geliefde in café met vrienden – trek ik er op uit. Ik begin bij Raf, een van de mooiste en duurste elektronicazaken van Amsterdam. In de toonzalen staan peperdure apparaten van merken waar ik nog nooit van heb gehoord. Er zijn luisterkamers waar je in een fauteuil versterkers en luidsprekers kunt testen, sommige alleen onder begeleiding van personeel. Alles glimt, alles glimlacht, alles fluistert: ‘koop mij, koop mij…’
Ik voel me weer helemaal het ventje van tien jaar oud dat gehypnotiseerd de Firato in de Amsterdamse RAI afstruinde en zich bij elke stand vergaapte aan de opgepoetste audio- en videoapparaten. Mijn handen verkrampten van de zware plastic tassen vol folders die ik mee naar huis zeulde. Wekenlang zou ik ze lezen en herlezen. Van honderden versterkers, tuners, cassettedecks en platenspelers kon ik het merk en typenummer noemen door alleen maar de achterkant te zien. Ik zou goed zijn geweest voor een onvergetelijk optreden in Jos Brinks Wedden dat.
‘Ik wil graag mijn cd’s digitaliseren’, zeg ik tegen een verkoper van Raf, ‘zodat ze daarna het huis uit kunnen.’
‘Ah, heel verstandig. Loopt u maar even mee.’
We staan voor een vitrine met zwart glimmende doosjes, afstandbedieningen met kleine lcd-schermpjes en kastjes met knipperende lampjes waar harde schijven in zitten. De verkoper steekt van wal: ‘Het begint natuurlijk met een stabiel netwerk en een goede WiFi-router, liefst met N-standaard, minimaal G. Dan heb je opslagcapaciteit nodig. Je kunt een gewone harde schrijf kopen, maar eigenlijk ontkom je niet aan een goede NAS, en als je dan toch bezig bent, laat hem dan minimaal RAID 1 zijn.’
Ik knik alsof ik de verkoper begrijp.
‘Dan staan hier wat Wireless Home Audio-systems. Linksys heeft een mooi setje, maar de meeste mensen kiezen toch voor de Logitech Duet, eventueel met een Boom in de keuken of zo. Prima interface en het klinkt niet onaardig. Ik ken uw budget niet, maar de Transporter van tweeduizend euro is natuurlijk helemaal top. Heb je minder geld te besteden, dan kun je natuurlijk ook nog altijd een DAC kopen om het geluid helemaal strak te trekken. Zou ik doen, als je van muziek houdt tenminste.’
Ik knik weer.
‘Kijk gerust even rond, ik hoor het wel als u vragen heeft. Neem anders wat foldertjes mee.’
Ontgoocheld sta ik buiten. Ik heb nog niet eens de helft begrepen van wat deze man vertelde. ‘s Avonds lees ik de brochures.

3. Verdwaald
Na een uurtje zoeken op het internet, is me alle plezier vergaan. Ik ben een bos zonder wegwijzers ingetrokken. Zeventien jaar geleden, toen ik voor het laatst een versterker en luidsprekers kocht, ging ik naar audiopaleis Raf in de Rijnstraat en zei ik: ‘Ik wil de beste stereo-installatie voor dit bedrag’. Ik luisterde naar twee of drie hifi-sets, en de keuze was in een uurtje gemaakt. Maar wie zijn cd-speler wil inruilen voor een harde schijf, komt voor een schier oneindige hoeveelheid keuzes te staan – als hij al in staat is te overzien welke mogelijkheden er überhaupt zijn.
Vroeger zou dit geen probleem zijn geweest. Ik zou de hiaten in mijn kennis met gretigheid hebben opgevuld door uren te surfen en meerdere winkels langs te gaan. Maar die tijd is voorbij. Met twee kleine kinderen en een eenmanszaak ontbeer ik de tijd en de energie. Ik ben een hardwerkende ondernemer die zichzelf een mooie, nieuwe geluidsinstallatie gunt en daarop niet hoeft te beknibbelen. Ik ben geen jongetje van tien meer.
Daarom bel ik Stef Koerselman van Meterkastmedia.nl. Stef adviseert mensen die hun muziek, films, foto’s en wat al niet meer op een harde schijf in hun meterkast willen zetten om het vervolgens waar dan ook in huis te bekijken of te beluisteren. Hij kan ook de apparatuur leveren, installeren en onderhouden. In een vorig leven bouwde Stef websites, maar na een gesprek met een loopbaanadviseur maakte hij van zijn hobby zijn werk. ‘Ik was altijd al bezig om al mijn apparatuur via een draadloos netwerk aan elkaar te knopen’, zegt Stef. ‘Ik hielp steeds meer vrienden en kennissen om hetzelfde te doen. Nu verdien ik er mijn geld mee.’
Stef weet alles. Hij kent alle apparaten, weet van elk model welke chips erin zitten (‘en daarom kan de Cambridge DacMagic niet veel beter zijn dan de Sonos ZP90 of de Logitech Duet, want ze hebben exact dezelfde Bur-Brown-chip voor de digitaal-analoog conversie!’) en welke netwerkrouters ruzie maken met de decoders van KPN digitale tv. Al na tien minuten moet ik denken aan Wedden dat.
‘Ik merk dat je geen nitwit bent,’ zegt Stef als hij bij mij thuis is, ‘maar laat ik toch maar even bij het begin beginnen. Stap 1: je zet je muziek op een harde schijf met bijvoorbeeld iTunes van Apple of beter nog, een gespecialiseerd programma. De bestanden kun je op je computer of laptop opslaan, maar dan moet die wel naast je stereo-installatie staan om ze aan elkaar te verbinden.’ Dat is in mijn situatie lastig, want mijn geliefde en ik hebben geen computer maar elk een laptop waar we ook op werken. Niet handig als een van ons muziek wil draaien. Bovendien zijn de harde schijven van laptops te klein om alle cd’s op te zetten. Stef weet raad: ‘De oplossing is om je muziek op een netwerk-schijf te parkeren. Dat noemen we network-attached storage, oftewel NAS. Dan heb je een apparaat nodig dat de muziekbestanden omzet in geluid en naar je versterker stuurt. Deze kastjes verbind je dus met het enerzijds het netwerk en anderzijds je versterker. Met een draadloze afstandsbediening blader je door je muziekcollectie en selecteer je het nummer dat je wilt horen.’
Stef stelt nog enkele eenvoudige vragen (wat wil je precies? wat is je budget? wat vind je belangrijker: geluidskwaliteit of bedieningsgemak?) die ingewikkelde antwoorden opleveren, en adviseert te kiezen tussen twee apparaten: de Logitech Sqeeuzebox Duet en het systeem van Sonos. Mijn redacteur bij Vrij Nederland is geïnteresseerd in een verhaal over mijn zoektocht, en dus vraag ik de persvoorlichters van Logitech en Sonos hun apparaten op te sturen voor een uitgebreide test. De winnaar zal ik aanschaffen.

4. De eerste ontmoeting
Het is pakjesavond: de Logitech en de Sonos zijn gearriveerd. Ik begin met de Logitech. Lichte teleurstelling maakt zich van mij meester. De afstandsbediening glimt mooi, maar de knopjes en het draaiwieltje zijn gammel. Dit apparaat lijkt eerder op een derderangs mp3-speler dan dat het een toonbeeld is van hoogwaardige techniek die mijn gezin jarenlang trouwe diensten gaat leveren. Als de installatie-software tot twee keer toe vastloopt, laat ik dit apparaat met een hoog ‘Made in China’-gehalte voor wat het is. De Consumentenbond mag de Sqeezebox Duet hebben uitgeroepen tot ‘Beste koop’, en Stef mag de geluidskwaliteit ‘heel behoorlijk’ vinden – dit wordt niet mijn nieuwe vriend.
Dan de Sonos. Dit is liefde op het eerste gezicht. De kastjes en afstandsbediening lijken ontworpen onder de persoonlijke begeleiding van Apple-baas Steve Jobs en zijn meesterontwerper Jonathan Ive. De software werkt feilloos en na een paar muisklikken klinkt door het hele huis muziek. De geluidskwaliteit is prima, hoewel ik de versterker met ingebouwde ontvanger een tikje dof en mat vind klinken. De fraaie afstandsbediening werkt perfect: net zo makkelijk en intuïtief als Apple’s iTunes. Ook fijn zijn de 25.000 radiostations, inclusief Jamaicaanse reggae-zenders en Weense stations die de nieuwste uitvoeringen van klassieke muziek draaien. En de grootste, bijna onmisbare luxe is dat je nooit meer een cd hoeft op te zetten. Je pakt gewoon je mobiele telefoon of afstandsbediening en tikt de naam van muzikant, componist, album of nummer in.
Dit is wat ik zocht. Maar na een paar dagen bijna kinderlijke blijdschap, slaan de twijfels toe. Ruim duizend euro betalen om je cd’s uit de woonkamer te krijgen, is toch ietwat bizar. Heb ik deze luxe echt nodig? Mijn vriend Caspar loste het probleem van kleine-kinderen-die-langzaam-maar-gestaag-de-huiskamer-overnemen op met een paar tientjes: hij kocht mappen waar je de cd’s zonder doosje in stopt. Honderden cd’s passen zo gemakkelijk in een dressoir.
Maar ja, Caspar houdt niet van techniek, ik wel. Ik geniet van gadgets. Tenminste: als ze die wonderlijke combinatie bezitten van kraakhelder design, fascinerend vernuft en verbluffend eenvoudige bediening. Zoals je kunt genieten van de afdronk van heerlijke wijn, geniet ik bijvoorbeeld dagelijks – heel even – van het bedienen van mijn iPhone. Apple maakt übergadgets, en de bijna perfecte interface van Sonos, verpakt in lelieblank plastic en zacht glimmend, geborsteld aluminium, komt verdomd dicht in de buurt. Waarom zou ik mezelf dat genot ontzeggen? Vrij naar een van de beste marketingslogans ooit: ‘Sonos, omdat ik het waard ben’.
En ja, het is heerlijk om nooit meer minutenlang naar een kast te turen, op zoek naar een cd-doosje dat op de verkeerde plek is teruggezet en eenmaal gevonden leeg blijkt te zijn. Was mijn leven zo slecht toen ik een cd moest opzetten? Nee, maar zoals Alexis de Tocqueville zei: ‘De kwellingen die geduldig worden ondergaan zo lang ze onvermijdelijk zijn, worden ondraaglijk wanneer de hoop op verlossing in zicht is.’

5. Alles moet anders
Lunch met Geert. Geert weet alles van gadgets en computers, met name die van Apple. In onze studententijd, toen internet en consumentencomputers opgang maakten, hebben we nachtenlang de mogelijkheden van onze Apples tot in details verkend. We struinden het prille internet af naar tips en trucs en verloren ons in het perfectioneren van onze grote liefde. De uitdaging was om zo veel mogelijk te begrijpen van hoe de computer werkte maar ook om zelfstandig problemen op te lossen. We wilden ons niet overleveren aan kant en klare software, maar het heft in hand nemen. We wilden net zo vernuftig zijn als de geestelijk vaders van ons favoriete speelgoed.
Ik heb die fascinatie voor het tweaken (het maximale uit een computer halen) verloren, maar Geert niet. Hij kan je midden in de nacht sms-en over een vondst in de iPhone app-store of een nieuw programma’tje dat met een eenvoudige toetscombinatie je scherm in tweeën deelt (‘lijkt me ideaal voor een journalist!’).
Geert zal smullen van Sonos, denk ik. Maar Geert moet erom lachen. ‘Hoe durven ze zoveel geld te vragen voor iets wat een Apple ook kan?’
‘Hoezo? Welke Apple dan?’ vraag ik.
‘Elke Apple! Je moet gewoon de juiste software bij elkaar zoeken en een beetje klooien.’ Geert noemt wat programma’s, een WiFi-zender van Apple die draadloos muziek kan verzenden en stelt de Mac Mini voor, een beminnelijk klein computertje zo groot als twee pakken koffie dat je boven je versterker zet. ‘Met je iPhone kun je net als bij Sonos de muziek aanzetten. Maar je bent veel goedkoper uit en je kunt ook nog eens al je dvd’s vanaf een harde schijf op tv afspelen. Of surfen op de bank. Die Sonos kan alleen maar muziek draaien. Gewoon een beetje zoeken op internet en wat rondvragen op tweakersfora, en dan kom je er wel uit.’

6. Net als vroeger
De Mac Mini dus. Ik zie de voordelen die Geert bedoelt. Maar de Mac Mini is niet gebouwd als stereoinstallatie. Het is een kleinbehuisde computer die je met extra kabels, software en, tja, een beetje vernuft, kunt ombouwen tot home media center, zoals dat heet. Ik zie er tegen op om op zoek te gaan naar al die kabels en programma’s en urenlang te zoeken op internetfora naar de oplossingen die echte tweakers in hun computernerdlingo aandragen. En dan die verkopers die zeggen ‘dat het zo in principe moet werken’, waarbij dat ‘in principe’ een zeer rekkelijk begrip blijkt te zijn. Want je zult altijd zien: het kabeltje dat je gekocht hebt werkt net niet bij jouw tv en als je software x gebruikt kun je natuurlijk niet meer dit of dat, en externe hard disk van merk y werkt weer niet goed op de stand by-stand van Apple – en voor je het weet ben je uren kwijt om oude problemen op te lossen en nieuwe te creëren. Ik herinner me die nachten tweaken met Geert maar al te goed. Als ik die set van Sonos koop, ben ik in een keer klaar.
Maar ik herinner me ook de voldoening als alle palletjes eindelijk goed staan. Het gevoel dat je het ook allemaal zelf kan doen, als je maar een beetje slim en handig bent. Na een avondje zoeken op internet naar ervaringen, problemen en oplossingen van andere gebruikers, kon ik die Mac Mini niet meer uit mijn gedachten krijgen. Ik heb ‘m gekocht en na een paar avonden – en een halve nacht – pielen en klooien, draait alles perfect. Zelf gedaan. Ik ben als een kind zo blij.