Mijn laatste column in Vrij Nederland als weekblad. "Vaarwel."
Deze droom keert zo nu en dan terug: mijn kinderen gaan in een bootje varen. Helemaal alleen, zonder ouders – ze zijn apetrots. Ik sta langs de kant van het water en zie ze vrolijk instappen. Ze zwaaien en ik zwaai lachend terug. Maar langzaam maakt een onbestemd gevoel zich van mij meester: dit klopt niet, er is iets helemaal mis. Ik peins me suf wat het is, maar ik kan het niet bedenken. Ik zie mijn vrouw lachend naar onze kinderen zwaaien en om ons heen staan ouders die lachend naar hún varende kinderen zwaaien. Het angstige voorgevoel wordt steeds sterker en ik wil uitschreeuwen dat dit helemaal fout gaat, maar ik kan niet verwoorden wat. Iedereen blijft lachen en zwaaien en het bootje met mijn kinderen vaart verder en verder – en verdwijnt achter de horizon.
Afgelopen zomer stond in De Groene Amsterdammer een prachtig artikel van Sanne Bloemink over de frustraties van klimaatwetenschappers. Ze zien de klimaatrampen naderen, maar hun waarschuwingen zijn even machteloos als die van Cassandra voor de ondergang van Troje.
De woorden van een van die wetenschappers deden mijn adem stokken: ‘Het maakt me ziek. Als ik naar mijn kinderen kijk en me realiseer dat zij niet dezelfde kwaliteit van leven zullen hebben die wij hadden. Bij lange na niet. Zij zullen leven in een wereld met ernstige water- en voedseltekorten, een wereld die getekend wordt door oorlogen veroorzaakt door klimaatverandering. Het maakt me treurig. En het maakt me bang. Het maakte me banger dan wat dan ook. Ik zie een groep mensen vrolijk in een boot zitten wuiven, ze nemen foto’s onderweg en weten niet dat die boot recht naar een krachtige en dodelijke waterval dobbert.’
Het klimaat verslechtert sneller dan verwacht, bleek afgelopen weken. Dit jaar wordt het warmste jaar ooit. De Noordpool is momenteel 20 graden (!) warmer dan normaal en bevat minder ijs dan ooit waargenomen.
Tuurlijk, er is ook goed nieuws. Voor het derde jaar op rij is de wereldwijde CO2-uitstoot stabiel. Er wordt meer geïnvesteerd in schone energie dan in fossiele. Ondanks Trump houdt China vast aan de Parijse akkoorden. Maar het is allemaal nog lang niet genoeg om die dodelijke waterval te vermijden.
Na ruim zeven jaar is dit de laatste aflevering van Het Geweten, de column waarin ik mijn angsten voor een wereld vol klimaatrampen en mijn dromen van een groene, schone toekomst probeerde te verwoorden. In het maandblad zal ik een nieuwe rubriek over duurzaamheid verzorgen, maar deze column stopt.
Het was mij een eer en genoegen. Vaarwel.
